YEN� SOSYAL GÜVENL�K YASASINDA EMEKL�L�K

[vademir]

A-Yeni Kanun’la gelen özürlü emekliliði

5510 sayýlý Kanun’un 28’inci maddesi 1 Ekim 2008 günü yürürlüðe girecektir ve SSK ve Bað-Kur’lular ile reformdan sonra ilk defa iþe girecek olan memurlar için geçerlidir. Yeni düzenlemeye göre;

1- Sigortalý olarak ilk defa çalýþmaya baþladýðý tarihten önce yüzde 60 ve daha fazla oranda hastalýk veya özürü bulunan ve bu nedenle malûllük aylýðýndan yararlanamayanlara, en az onbeþ yýldan beri sigortalý bulunmak ve en az 3960 gün malûllük, yaþlýlýk ve ölüm sigortalarý primi bildirilmiþ olmak þartýyla yaþlýlýk aylýðý baðlanýr.

2-Yetkili saðlýk kurullarýnca usûlüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanaðý týbbi belgelerin incelenmesi sonucu, Kurum Saðlýk Kurulunca çalýþma gücündeki kayýp oranýnýn;

l a) % 50 ilâ % 59 arasýnda olduðu anlaþýlan sigortalýlar, en az 16 yýldan beri sigortalý olmalarý ve 4320 gün,

“b) % 40 ilâ % 49 arasýnda olduðu anlaþýlan sigortalýlar, en az 18 yýldan beri sigortalý olmalarý ve 4680 gün,prim bildirilmiþ olanlar da yaþa baðlý olmadan özürlü sýfatýyla erken emekli olabilecekler.

B- Eski SSK’lýlarda geçiþ süreci nasýl olacak

Kanun’un geçici 10’uncu maddesine göre;

1- Kanunun yürürlük tarihinden önce ilk defa sigortalý olanlardan, sigortalý olarak ilk defa çalýþmaya baþladýðý tarihten önce 506 sayýlý Sosyal Sigortalar Kanunu’nun mülga 53’üncü maddesine göre malûl sayýlmayý gerektirecek derecede (2/3 oranýnda) hastalýk veya özürü bulunan ve bu nedenle malûllük aylýðýndan yararlanamayan sigortalýlar, yaþlarý ne olursa olsun en az onbeþ yýldan beri sigortalý bulunmak ve en az 3600 gün malûllük, yaþlýlýk ve ölüm sigortalarý primi ödemiþ olmak þartýyla yaþlýlýk aylýðýndan yararlanýrlar.

2- Yürürlük tarihinden önce sigortalý olup bu Kanun’un yürürlük tarihinden önce veya sonra sakatlýðý nedeniyle vergi indiriminden yararlanmaya hak kazanmýþ durumda olan sigortalýlar hakkýnda, 506 sayýlý Sosyal Sigortalar Kanunu’nun mülga 60’ýncý maddesinin (C) bendinin (b) alt bendi ve geçici 87’nci maddesine (aþaðýdaki tabloya) göre iþlem yapýlýr.

5510 sayýlý Kanun’un yürürlüðe girdiði tarihten önce sakatlýðý nedeniyle vergi indiriminden yararlananlardan yaþlýlýk aylýðý baðlananlarýn aylýklarýnýn kesilmesi ve tekrar baðlanmasýnda bu Kanun’un yürürlük tarihinden önceki hükümler geçerli olacaktýr. “SSK’lý özürlüler için baðlanacak aylýklarýn aylýk baðlama oraný, 5400 gün üzerinden hesaplanan orandan az olamayacaktýr.

C-Eski çalýþan memurlarda geçiþ süreci nasýl olacak

Kanun’un geçici 4’üncü maddesi ile;

1-5434 sayýlý Kanun gereðince kanuni tabiriyle sakat kadrosu ile baþlayan memurlar ile sakat kadrosunda olmamasýna raðmen memur olmadan önce yüzde 40 ve daha fazla oranlý raporu olanlar 15 yýllýk yani 5400 günlük süreyle emekli olmaktadýrlar ve olmaya da devam edeceklerdir.

2- Lokman AYVA’nýn 5510 sayýlý Kanun’a eklettiði düzenlemeler ile;

Kanun’un yürürlüðe gireceði 1 Ekim 2008 gününden sonra uygulanmaya baþlanacak olup özellikle doðuþtan özürlü olduðu halde erken emekli olamayanlara çözüm getirdiði gibi doðuþtan olmasa bile memur olmadan rapor almayanlara çözüm getirecektir. “Bunlar ise sýrasýyla...

Doðuþtan özürlü olanlar...

a-) 5510 sayýlý Kanun’un yürürlüðe girdiði tarihten önce 5434 sayýlý Kanun hükümlerine tabi olarak çalýþmaya baþlamýþ olup, çalýþmaya baþlamadan önce ilgili mevzuatýna göre alýnmýþ ve en az yüzde 40 oranýnda özürlü olduklarýný gösterir saðlýk kurulu raporu bulunanlar ile en az yüzde 40 oranýnda doðuþtan özürlü olduklarýný belgeleyenlerden aylýk talep tarihinde bu Kanun’un 4’üncü maddesinin birinci fýkrasýnýn (c) bendi kapsamýnda sigortalý olanlara; en az 5400 gün uzun vadeli sigorta kollarý primi bildirilmiþ ya da emekli keseneði ödenmiþ olmasý kaydýyla, istekleri halinde bu madde hükümleri esas alýnarak yaþlýlýk aylýðý baðlanacaktýr.

Sonradan özürlü olanlar...
b-)Çalýþmaya baþladýktan sonra, Kurumca yetkilendirilen saðlýk kurullarýnca usûlüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanaðý týbbi belgelerin incelenmesi sonucu, Kurum Saðlýk Kurulunca çalýþma gücündeki kayýp oranýnýn;

a) % 50 ilâ % 59 arasýnda olduðu anlaþýlan sigortalýlar, en az 5760,

b) % 40 ilâ % 49 arasýnda olduðu anlaþýlan sigortalýlar, en az 6480, gün uzun vadeli sigorta kollarý primi bildirilmiþ olmasý kaydýyla istekleri halinde emekli olacaklardýr.
D-Yeni gelen diðer özürlü haklarý

1-Maluliyet aylýðýna hak kazanma oraný düþüyor

5510 sayýlý Kanun ile halen SSK ve Bað-Kur’lular için malulen emekli olabilmek için üçte iki oranlý yani yüzde 66,7 oranlý rapor gerekmekte iken yeni kanunla birlikte bu oran yüzde 60 olacaktýr ama bu düzenlemenin de yürürlük günü 1 Ekim 2008 günüdür.