ilhan
Asil Üye
Teþekkür Sayýsý 1
 Offline
Cinsiyet: 
Mesaj Says: 800
demir tava geldi kömür akýl baþa geldi ömür bitti
|
 |
« : 29 Mays 2007 - 09:22:04 » |
|
Türkiye'de Engelli Haklarý Özet Listesi
Yazar KanatlýTýrtýl
ENGELLÝ HAKLARI ÖZET LÝSTESÝ
1. Devlet tiyatrolarý, gösterilerini özürlülere ücretsiz sunmaktadýr.
2. Türk hava yollarý ile seyahat halinde belirlenen esaslar doðrultusunda özürlüler %40 indirimden yararlanabilir.
3. Devlet Demir Yollarý ana hat yolcu trenleri ile seyahat halinde özürlüler %20 indirimden yararlanabilir.
4. Telsim (Cep Özel Engelliler) - Turkcell (Destekcell) Cep Telefonlarýnda Görüþme Ücretinden Ýndirimli Olarak Yararlanýlabilir.
..>
5. Türk Standardlarý Enstitüsü ile birlikte özürlüler için özel düzenlemeleri içeren standartlar hazýrlanmaktadýr.
6. Engellilerle ilgili sivil toplum örgütleri, 2908 sayýlý kanuna göre dernekler, federasyonlar ve konfederasyon þeklinde örgütlenmiþtir.
7. Engellilerin profesyonel olarak spor yapmalarý için devlet bakanlýðýna baðlý özürlüler spor federasyonlarý vardýr.
8. Oy kullanýrken seçim kurullarýnýn özürlüler için düzenleme yapmalarý gerekmektedir. (572 sayýlý Bazý Kanunlarda Deðiþiklik Yapýlmasý Hakkýnda Kanun Hükmünde Kararname Madde 26-27)
9. Belediyeler 572 sayýlý kanun hükmünde kararname gereðince özürlülere uygun düzenlemeleri standartlara uygun olarak yapmak zorundadýr. (572 sayýlý Bazý Kanunlarda Deðiþiklik Yapýlmasý Hakkýnda Kanun Hükmünde Kararname Madde 3-4)
10. Belediyeler toplu taþýma araçlarýndan özürlüleri ücretsiz veya indirimli olarak yararlandýrmak zorundadýr. (572 sayýlý Bazý Kanunlarda Deðiþiklik Yapýlmasý Hakkýnda Kanun Hükmünde Kararname Madde 3-4)
11. 1580 Sayýlý Belediyeler ve 3030 sayýlý Büyükþehir Belediyeleri Yasasý, belediyelere ait ve belediyeler tarafýndan iþletilen veya kiraya verilen büfeler, otoparklar gibi iþyerlerinin özürlüler tarafýndan iþletilmesi konusunda kolaylýk getirmiþtir. (572 sayýlý Bazý Kanunlarda Deðiþiklik Yapýlmasý Hakkýnda Kanun Hükmünde Kararname Madde 3-4)
12. 18 yaþýný bitirmiþ ve herhangi bir yerden geliri olmayanlar emekli sandýðýna veya bulunduðu yerdeki valilik veya kaymakamlýk makamlarýna baþvuru yaparak 2022 sayýlý yasa gereðince aylýk baðlanmasýný talep edebilir.
13. Engellilerin kullandýðý araç ve gereçler il ve ilçe sosyal yardýmlaþma ve dayanýþma vakýflarý tarafýndan karþýlanabilmektedir. (572 sayýlý Bazý Kanunlarda Deðiþiklik Yapýlmasý Hakkýnda Kanun Hükmünde Kararname Madde 17)
14. Ýmar Mevzuatýna ulaþýlabilirlikle (fiziksel engellerin kaldýrýlmasýyla) ilgili hükümler eklenmiþtir. buna göre, kaldýrýmlar, yaya yollarý, konutlar ve umumi binalar özürlülerin ulaþabilirliðine uygun olarak yapýlmak durumundadýr.
15. Engelliler H sýnýfý sürücü belgesi alarak özel tertibatlý araç kullanabilirler.
16. H sýnýfý sürücü belgesine sahip olan özürlüler yurt içinden aldýklarý özel tertibatlý otomobillerde, katma deðer vergisi indiriminden yararlanmakta ve taþýt alým vergisinden muaf tutulmaktadýr.
17. H sýnýfý sürücü belgesi olan özürlülerden uygun þartlarý taþýyanlarýn yurt dýþýndan getirtecekleri özel tertibatlý otomobiller için gümrük vergisi muafiyeti vardýr.
18. El ve ayak fonksiyonunu tamamen yitirmiþ bulunan özürlülerin yurt dýþýndan getirtecekleri özel tertibatlý minibüsler gümrük vergisinden muaftýr.
19. Sosyal Güvenlik kuruluþlarýnca karþýlanan araç ve gereçlerin standartlara uygun olarak saðlanmasý gerekmektedir. (572 sayýlý Bazý Kanunlarda Deðiþiklik Yapýlmasý Hakkýnda Kanun Hükmünde Kararname Madde 20-22-23)
20. özürlü çocuðun resmi veya özel eðitim merkezlerinde aldýklarý geliþim ve eðitime iliþkin giderlerin bir kýsmý çalýþýlan kurum, emekli sandýðý ve sosyal sigortalar kurumu tarafýndan bütçe uygulama talimatlarý çerçevesinde karþýlanmaktadýr. emekli sandýðýna ve sosyal sigortalar kurumu’na baðlý kiþilerin çocuklarýnýn özel eðitimleri için 2002 yýlý itibarý ile en fazla 245 milyon tl eðitim yardýmý yapýlmaktadýr.
21. Yükseköðretim kurumuna girmeye hak kazanan ve kayýt yaptýrarak öðretime baþlayan öðrenci ilk yýlýnda bulunduðu ilin valiliði bünyesindeki sosyal yardýmlaþma ve dayanýþma vakfý’na baþvurmasý durumunda, baþbakanlýk bursundan yararlandýrýlýr.. ayrýca yardýmcý ders araç gereçlerinin temini konusunda özürlü öðrenciye destek verilmektedir.
22. Kredi ve Yurtlar Kurumu Genel Müdürlüðünün öðrenci yurtlarýndan özürlü öðrenciler istemde bulunmalarý halinde yararlanabilmektedirler.
23. Kredi ve Yurtlar Kurumu tarafýndan uygulanan harç ve öðrenim kredisi tahsisinde %40 ve üzerinde özürlü olduðunu belgeleyenlere öncelik tanýmakta ve harç kredisinin geri ödenmesinde yönetim kurulu kararý ile %50 indirim yapýlmaktadýr.
24. 2002/58 Sayýlý Baþbakanlýk Genelgesi, özürlülere yönelik bir çok düzenlemenin uygulanmasýný içermektedir.
25. 4760 Sayýlý Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun 7. maddesine göre, II sayýlý listedeki kayýt ve tescile tabi mallardan, münhasýran aracý sakatlýðýna uygun hareket ettirici özel tertibatý bulunanlarýn malul ve sakatlar tarafýndan beþ yýlda bir defaya mahsus olarak bizzat kullanýlmak üzere ve %90 ve üstü oranda raporu bulunan tüm özürlüler yeni otomobil ve bir kýsým ticari araçlarda ö.t.v.’den muaftýrlar
26. 197 Sayýlý Motorlu Taþýtlar Vergisi Kanunu’nun 4. maddesine göre, bizzat maluller tarafýndan kullanýlan ve %90 ve üstü oranda raporu bulunan tüm özürlüler motorlu taþýtlar vergisinden müstesnadýr.
27. Serbest meslek erbabý ve ücretli çalýþan özürlü vatandaþlarýmýz ile kendisi özürlü olmasa bile ailesinde özürlü kiþi bulunan serbest meslek erbabý ile ücretliler vergi indiriminden yararlanýrlar
28. Kamu kurumlarýnýn sakat memur çalýþtýrma yükümlülüklerinin yerine getirilmesinin takip ve denetiminden Baþbakanlýk Devlet Personel Baþkanlýðý sorumlu ve yetkilidir
29. Kurumlarca özürlü vatandaþlarýmýza ayrýlan boþ devlet memuru kadrolarý için her yýlýn Nisan-Mayýs, Temmuz-Aðustos veya Ekim-Kasým dönemlerinde sýnav açýlmaktadýr
30. Sýnav duyurularý Devlet Personel Baþkanlýðý tarafýndan resmi gazetede, tirajý yüksek ulusal gazetelerde ve TRT Televizyon ve radyo kanallarý aracýlýðýyla yapýlmaktadýr.kurumlar sýnav duyurularýnda iþin özelliði gerektirmediði sürece özür gruplarý arasýnda bir ayrým yapamayacaðý gibi özür oranýnda da üst sýnýr getiremeyeceklerdir.
31. Sýnavlarda özürün özelliðine göre kurumlarýn refakatçi bulundurmasý gereklidir. Ayrýca özür gruplarý dikkate alýnarak sýnav sorusu hazýrlamak ve deðerlendirmek üzere özel sýnav kurulu oluþturulur
32. Ýþverenlerin belirli bir mesleði olan özürlüleri öncelikle meslekleri ile ilgili iþlerde çalýþtýrmalarý gerekmektedir
33. Kurum ve kuruluþlar çalýþma yerlerini özürlü vatandaþlarýmýzýn çalýþmasýný kolaylaþtýracak þekilde düzenlemek gerekli tedbirleri almak ve özürlü vatandaþlarýmýzýn çalýþmalarý ile ilgili özel araç ve gereçleri temin etmek zorundadýr
34. Ülkemizde özürlü vatandaþlarýmýz için Türkiye iþ Kurumu, Halk Eðitim Merkezleri, Mesleki Eðitim Merkezleri, Özel Dershaneler, Belediyeler ve özürlülerle ilgili dernek ve vakýflar tarafýndan meslek edindirme kurslarý açýlmaktadýr
35. Engelli vatandaþlarýmýzýn çalýþtýðý kamu kurum ve kuruluþu özelleþtirme kapsamýndaysa, kapatma ve tasfiye halleri dýþýnda özürlü vatandaþlarýmýz iþten çýkartýlamaz
36. Özelleþtirme sonucunda özürlü vatandaþlarýmýzýn çalýþtýðý kurum veya kuruluþun tasfiye edilmesi veya kapatmasý halinde iþine son verirse bulunulan ildeki Türkiye Ýþ Kurumuna baþvurulmalýdýr. Bu durumda iþ kaybý tazminatý, kanunun diðer çalýþanlara tanýdýðý haklarýn iki katý oranýnda ödenmektedir.
37. Meslek edindirme kurslarýndan yararlanan özürlü vatandaþlarýmýza iþe yerleþtirmede öncelik tanýnýr
38. Gerek kamu gerekse özel sektörde özürlü iþçi olarak iþ bulmayý saðlayacak kurum Türkiye Ýþ Kurumudur.
39. Engelli iþçiler, diðer iþçilere yapýlan sosyal yardýmlardan aynen yararlanýrlar.
40. Toplu iþ görüþmelerinde özürlü iþçiler aleyhine hükümler konulamaz.
41. Engelli vatandaþlarýmýz kendi iþini kurduðunda gelir vergisi indiriminden yararlanabilir
42. 50 ve daha fazla iþçi çalýþtýran kamu %4, özel sektör iþletmeleri % 3 özürlü çalýþtýrmak zorundadýr.
43. Ceza paralarý özürlü vatandaþlarýmýzýn istihdamý, mesleki eðitim ve mesleki rehabilitasyonu için kullanýlmaktadýr.
44. yasal kotasýnýn üstünde özürlü çalýþtýran iþverenleri sigorta primlerinin yarýsý devlet tarafýndan karþýlanmaktadýr.
45. Türkiye’de 268 özel eðitim okulu ve 351 özel eðitim ve rehabilitasyon kurumu vardýr.
46. Tüm Ýllerde Rehberlik Ve Araþtýrma Merkezleri bulunmaktadýr. özürlü çocuðu olan aileler buralara baþvurarak çocuklarý hakkýnda danýþmanlýk hizmeti alabilirler.
47. Okullarda kaynaþtýrma eðitimine aðýrlýk verilmektedir.
48. Görme engellilere okul öncesi dönemde gündüzlü, ilköðretim düzeyinde yatýlý ve gündüzlü olarak eðitim verilmektedir.
49. Ýlköðretim okulunu bitiren görme özürlü öðrenciler öðrenimlerine normal okullarda kaynaþtýrma yoluyla devam etmektedirler.
50. Braille yazýlmýþ ortaöðretim ders kitaplarý görme engelliler akþam sanat ve basým evi matbaasýnda basýlýp ihtiyaç sahiplerine talep halinde ulaþtýrýlmaktadýr
51. Ýþitme engellilere okul öncesi, ilköðretim ve ortaöðretim düzeyinde gündüzlü ve yatýlý olarak eðitim hizmeti verilmektedir
52. Ýþitme engelli öðrenciler meslek liselerine sýnavsýz yerleþebilmektedirler
53. Ortopedik özürlülere yatýlý ve gündüzlü olmak üzere okul öncesi, ilköðretim ve meslek lisesi düzeyinde eðitim olanaðý sunulmaktadýr.
54. Zihinsel engelliler eðitilebilir ve öðretilebilir olarak iki ayrý grup okulda eðitim almaktadýrlar. bunlar özür derecelerine göre yapýlandýrýlmýþ okullarda yada kaynaþtýrma okullarý veya sýnýflarýnda eðitim alabilmektedirler.
55. Uzun süre hastanede yatan çocuklar için bazý hastaneler bünyesinde “hastane ilköðretim okullarý” bulunmaktadýr.
56. Üniversite sýnavý sýrasýnda ortopedik ve görme özürü bulunanlar için uygun düzenlenmiþ sýnav mekanlarý hazýrlanýr, görme özürlüler ve az görenler için 30 dakikalýk ek sýnav süresi verilir, sýnav sorularýný okuyacak ve söylenecek yanýtlarý yazacak uygun eðitimde ve düzgün diksiyonlu “yardýmcý refakatçi” eþliðinde sýnava girme olanaðý tanýnýr.
57. Az gören üniversite öðrencileri fakülte/yüksekokul/bölüm amirliklerine yazýlý olarak baþvurarak sýnav sorularýný büyük puntolu harflerle yazýlmýþ olarak saðlayabilirler.
58. Ülkemizde rehabilitasyon hizmeti, týbbi rehabilitasyon merkezlerinde verilmektedir.
59. Ülkemizde hamilelik döneminde bebeðin fiziksel ve zihinsel özürlü olup olmadýðýnýn saptanmasý amacýyla genetik danýþma merkezlerinde genetik danýþma hizmeti sunulmaktadýr.
60. Ülkemizde Ankara ve Ýstanbul’da olmak üzere özürlülere yönelik hizmet götüren iki diþ kliniði bulunmaktadýr.
61. Sosyal güvenlik kurumlarýnda Bað-Kur hariç olmaz üzere (SSK,Emekli Sandýðý) iyileþtirme hükümleri sayesinde engelsiz sigortalýlara nazaran daha erken emekli olma imkaný saðlanmýþtýr.
62. Trafik akýþýný engellememek koþuluyla park etmeye elveriþle alanlara araç park edebilirler. ( Engelli Kimlik Belgesini aracýn ön yüzünü görünecek þekilde asmanýz önemle rica olunur.)
|
