|
Under_Attack
|
 |
« : 06 Temmuz 2007 - 13:38:03 » |
|
MS HAKKINDA DOKUZ YANLIÞ SÖYLENTÝ
Multipl Sklerozla ilgili daha öðrenilecek çok þey var. Burada MS hakkýnda duyma olasýlýðýnýz olan bazý yanlýþ fikir ve yorumlardan (-ki biz bunlara söylenti demeyi uygun buluyoruz.) bahsedip doðrularýný belirtmeye çalýþacaðýz .
SÖYLENTÝ I
“MS, ölümcül bir hastalýktýr.”
MS, ölümcül deðildir. Ýstatistikler, çoðu MS’linin normal bir ömür süresine sahip olduklarýný gösteriyor. MS’le iliþkisi olduðu düþünülen pek çok ölümde hastalýðýn ilerlemiþ basamaklarýnda görülen komplikasyonlar rol oynar. MS’te erken ve etkili tedavi, bu komplikasyonlarý önleyebilir. MS, çok çok nadir durumlarda kötücül ilerleyici ve ölümcül olabilir.
SÖYLENTÝ II
“MS’liler er geç tekerlekli sandalyeye mahkum olacaklardýr.”
Bu kesinlikle doðru deðildir. MS’li pek çok birey hiç kimseden hiçbir yardým almaksýzýn yürür durumda kalabilir. Bununla birlikte, daha uzun süredir MS’li olanlarýn bazýlarý aletlere gereksinim duyabilirler. Buna ek olarak halen yürüyebilenler de düþmeden doðabilecek zararlarý engellemek amacýyla tekerlekli sandalye, baston ve skuter gibi yardýmcý cihazlar kullanabilirler. MS’lilerin yalnýzca %25’i tekerlekli sandalye kullanmak ya da ömürlerini yatakta geçirmek zorunda kalabilirler. Çünkü, onlarýn yeni düzenleyici ilaçlar bulunmadan önce yürüme þanslarý yoktur.
SÖYLENTÝ III
“MS tedavisi olmayan bir hastalýk olduðundan benim için yapýlabilecek hiçbir þey yok”
MS’in þimdilik tedavisi olmayan bir hastalýk olduðu doðrudur ancak, günümüzde Amerikan Federal Ýlaç Dairesi (-ki ülkemizde de Saðlýk Bakanlýðý) tarafýndan onay almýþ olan ve MS’e neden olan þikayetleri yavaþlatmaya ya da hastalýðýn seyrini deðiþtirmeye yönelik olarak kullanýlan ilaçlar mevcuttur. Buna ek olarak, saðaltýma yönelik pek çok geliþme MS’teki yakýnmalarýn çözümüne yardýmcý olurken bizlere ömrümüzü daha kaliteli ve verimli geçirebilmek için ýþýk tutuyor. Günden güne ilerleyen tedavi araþtýrmalarý ve MS’in günümüzde eskiye göre daha iyi anlaþýlmasý, hastalýðýn tedavisinin bulanacaðý konusunda bizlere son derece umut veriyor.
SÖYLENTÝ IV
“Stres hastalýðýmý þiddetlendiriyor, iþimden ayrýlmalýyým.”
Ýþten kaynaklanan normal boyutlardaki stresin MS üzerinde etkili olduðuna dair bilimsel bir kanýt yoktur. Fakat; yorgunluk, konsantrasyon zorluðu gibi belirtiler iþ ortamýnda sorunlara neden olabilir. MS’lilerin yaklaþýk %30’u 20 yýlý aþkýn bir süredir günde 8 saat çalýþmaya devam edebiliyorlar. Amerikan Ulusal MS Topluluðu bu oranýn daha da yüksek olabileceðini, iþ deðiþtirme/býrakmalarýn çalýþanla iþveren arasýndaki tutumlarýn deðiþmesinden kaynaklanabileceðini düþünüyor.
SÖYLENTÝ V
“Ýyi bir ebeveyn olamayacaðým için çocuk sahibi olmamalýyým.”
Çocuklar hepimizin sandýðýndan daha az kýrýlgandýrlar ve onlar üzücü gerçekleri kabullenmek konusunda bizim düþündüðümüzden daha yeteneklidirler. Aileler üzücü olabilecek gerçekleri gizleyerek çocuklarýný korumaya çalýþýrlar. Oysa, aile üyeleri asýnda açýk ve dürüst iletiþim kurulmasý daha deðerlidir.
Bir aile, zaman zaman kendini iyi hissetmeyen ve ekstra yardýma gerek-sinim duyan bir ferde sahip olabilir. Sorunlarýn birlikte sýrtlanmasý, aile bireylerinin kendilerini birbirlerine daha yakýn hissetmesini saðlayabilir.MS deneyimlerinin kiþiden kiþiye farklý olmasýndan aileler de nasibini alýr ve kaygýlanýrlar.
MS’li bir anne ya da baba, çocuklarýyla uzun yürüyüþlere çýkamasa da , alt alta üst üste boðuþamasa da, bunlarýn dýþýnda pek çok þeyi yapma þansýna sahiptir.
Önemli olan, çocuklara destek olmak ve onlarýn kendi hislerini dýþa vurmalarýna izin vermektir.
MS’li kadýnlarýn tümü, hamilelikleri esnasýnda sýkýntýlarýnýn (semptomlarýnýn) azaldýðýný belirtirler. Doðumu izleyen ilk altý ayýn ardýndan atak riskinin yükseldiði gözlemlenir. MS üzerinde, gebelik ve doðumun uzun vadeli bir etkisi yoktur.
Çocuklarýnýn MS’e yakalanmasýndan endiþelenenler þunu bilmeli ki, bu olasýlýk gerçekten çok küçüktür. (%1 ila %5 arasý)
SÖYLENTÝ VI
“Doðal tedaviler hekim reçetelerindeki ilaçlardan daha güvenlidir.”
Alternatif yaklaþýmlarýn deðeri hakkýndaki tartýþmalar þiddetle devam ediyor. Alternatif terapileri savunanlar bazen geleneksel hekimliðe aldýrýlmamasýný; semptomlarý kendi yöntemleri ile kýsmen giderebileceklerini hatta bazý hastalýklara çare bulduklarýný iddia ediyorlar.
Alternatif týbba karþý olanlar ise güvenilirliði nesnel olarak ortaya konabilen, bilimselliði kanýtlanmýþ geleneksel ilaçlarý benimsediklerini ve görüþlerinin arkasýnda duracaklarýný belirtip “sözde saðaltým” saðlayan ilaçlarý savunanlara meydan okuyorlar.
Diyetin bilimsel çalýþmalarýn üzerinde tutulmak gibi bir iddiasý ve talebi yoktur. Bununla birlikte genel saðlýk açýsýndan tüm insanlar gibi MS’lilere deMakul ölçülerde yað açýsýndan az, lif açýsýndan bol çeþitli diyetler salýk verilir.
SÖYLENTÝ VII
“MS olduðum için artýk hiç kimse beni sevmeyecek.”
MS, karþýsýna çýktýðý pek çok çiftin birbirlerine daha kapalý davranmasýna neden olabilir. Sorunlar üzerine konuþmak, birlikte çözümler üretmeye çalýþmak , eþlerden her ikisinin de samimiyet duygusunu artýrabilir.
Eþlerden birisi MS’e yakalandýðýnda cinselliðin hayatlarýndan çýkarýlmasý gerekmez. Bunun yerine eþler, cinsellikte karþýlaþýlan engellerin üzerinden beraberce gelmeye çalýþýp birbirlerini hoþnut edebilecek yaklaþýmlar geliþtirebilirler.
SÖYLENTÝ VIII
“Hiç kimse gelecekte beni neler beklediðini anlayamaz.”
Amerika Birleþik Devletleri’nde 400.000 civarýnda MS’li olduðu ve her hafta yeni taný alan 200 kiþinin bu gruba katýldýðý, dünya çapýnda 2.5 milyon kiþinin MS’ten etkilenmiþ olabileceði bildiriliyor. Türkiye’de ise bu sayýnýn 40.000 civarýnda olduðu sanýlýyor.
SÖYLENTÝ IX
“Bilim adamlarý MS’e karþý yürütülen savaþta bizleri daha ileri götürecek bir þey yapmýyorlar.”
MS araþtýrmalarýnda daha heyecan verici bir süreç bundan önce asla yaþanmamýþtý. Bundan daha on yýl öncesine kadar hastalýðýn seyrini deðiþtirtebilecek hiçbir ilaç yokken, günümüzde MS’in deðiþik türeri için onaylanmýþ beþ ayrý ilaca sahibiz. Amerikan Ulusal MS Topluluðu, her yýl MS’le savaþ için 30 milyon dolar harcýyor ve bu parayla hastalýðýn neredeyse her açýdan incelendiði 300’de fazla araþtýrma destekleniyor.
|
