Kahve Multipl Skleroz hastalýðýna iyi mi geliyor?
Kahve içmek sanýrým hayatýmýzýn önemli bir parçasý. Sabahlarý muhteþem kokusu ve aromasý ile içilen bir fincan kahve, güne güzel baþlamamýzý saðlýyor. Hem daha dikkatli hem de keyifli bir ruh haline kavuþuyoruz.
Kahvenin farklý etkileri üzerine araþtýrmalar sürerken, özellikle nörolojide yeri çok daha önemli. Geçtiðimiz gün kahve eþliðinde yaptýðýmýz bir sohbette Prof. Dr. Mehmet Zülküf Önal, kahve ile ilgili yapýlmýþ yeni bir araþtýrmadan söz etti ve þunu söyledi: “Günde 6 bardak, yoðun kahve tüketimi Multipl Skleroz geliþme riskini belirgin olarak azaltabiliyor.”
Bu önemli konu ile ilgili sorularýmý yanýtlayan Prof. Dr. Mehmet Zülküf Önal, hem araþtýrma hem de Multipl Skleroz hastalýðý hakkýnda da bilgi verdi.
Multipl Skleroz hastalýðý nedir?
Multipl Skleroz (MS) beyin veya omurilikte inflamasyon(iltihaplanma) odaklarý ile seyreden bir hastalýktýr
MS neden olur?
MS otoimmün bir hastalýktýr. Baðýþýklýk sisteminin hücreleri normalde bakterilere, virüslere karþý vücudu korumak için saldýrýrlarken bu hastalýk sürecinde dýþardan gelen zararlý organizmalar yerine vücudun sinir sistemine karþý ataða geçerler ve hastanýn kendi kendine zarar vermesine neden olurlar.Miyelin kýlýfý ile sarýlý olan sinir liflerinin saðladýðý elektriksel ileti bu yangýsal (inflamasyon) sürece baðlý olarak harabiyete uðrar ve hastanýn yakýnmalarý ortaya çýkar. Yangýsal süreç ortadan kalkýnca miyelin kýlýf iyileþir ve sinir lifleri tekrar çalýþmaya baþlar. Bununla beraber yangýsal süreç tekrarladýkça sinir liflerinde kalýcý hasara neden olan skar (skleroz) dokusuna neden olur. Skar cildin kesilmesiyle oluþan yara izi gibi deðerlendirilebilir.
MS nasýl seyreder?
Hastalýk baþladýktan sonra dört þekilde ilerleyebilir. Ýyileþen-tekrarlayan tip, sekonder ilerleyici tip, primer ilerleyici tip, iyi huylu tip olarak farklý seyirler gösterebilir.
MS kimlerde görülür?
MS herhangi bir yaþta görülmekle beraber çocuklarda nadir görülür. Sýklýkla 30 yaþ civarýnda ortaya çýkar. Dünyada genç yetiþkinlerde sakatlýða neden olan en sýk görülen hastalýktýr. Kadýnlarda iki kat daha fazla görülür.
MS deðiþik yakýnmalara neden olabilir. Görsel problemler en sýk görülen yakýnmalardýr. Dört MS hastasýnýn birinde, ilk sorun görme bozukluðu ile baþlar. Hastalarda görme bulanýklýðý ile beraber gözde aðrý olur. Bulanýk görmeye çift görme eklenebilir. Kas spazmlarý, kaslarda sertlik, titremeler görülebilir. Kol, bacaklarda kas ve eklemlerde aðrýlar olabilir. MS hastalarýnda aþýrý yorgunluk veya halsizlik sýk görülen yakýnmalarýn baþýnda gelir. MS hastalarýnda duygusal sorunlar, depresyon ve kaygý bozukluðu da sýk görülür. MS hastalarýnda sebepsiz aðlama ve gülme ataklarý olabilir.
MS hastalarýnda ayrýca ciltte karýncalanma veya uyuþma ilk tekrarda sýklýkla karþýmýza çýkar. Ataklar sýrasýnda kas güçsüzlüðü veya felçler olur. Hastanýn hareket kabiliyetini kýsýtlar.
Kahvenin MS hastalýðýna iyi geldiði ile ilgili araþtýrma hakkýnda bilgi verir misiniz?
Journal of Neurol Neurosurg Psychiatry Dergisi’nde yayýnlanan araþtýrmaya göre, günde 6 bardak, yoðun kahve tüketimi Multipl Skleroz geliþme riskini belirgin olarak azaltabiliyor. Kahve özellikle kafein Multipl Skleroz riskini azalttýðý gibi Alzheimer ve Parkinson Hastalýðý’nýn da görülme riskini azalttýðý deneysel çalýþmalarda gösterilmiþtir.
Ýsveç’te bin 620 MS hastasý ile 2 bin 788 saðlýklý birey üzerinde ve ABD ortaklýðý bin 159 MS hastasý ile bin 172 saðlýklý birey ile yürütülen çalýþmada hastalarýn günlük kahve tüketimleri sorgulanmýþtýr. Kahveyi az tüketenlerde MS’in daha çok görüldüðü tespit edilmiþtir. Kafeinin adenozin reseptörleri üzerinden anti-inflamatuar etki gösterdiðini düþünen araþtýrmacýlar, elde ettikleri sonuçlarýn baþka çalýþmalarla da desteklenmesi gerektiðini belirtmiþlerdir.
Bazý araþtýrmacýlar kahve içilmesini önerirken, bazýlarý içmeyin diyor. Peki ne yapmalýyýz?
MS hastasý olmamak için veya MS hastalýðýnýn seyrini olumlu olarak etkilemek için bu çalýþmadan elde edilen sonuçlarýn, saðlýklý ve hasta bireylere olmazsa olmaz kesin kanýta dayalý bir öneri haline gelmesi için zamana ihtiyacýmýz olduðunu söyleyebilirim. Sanýrým tükettiðimiz her türlü gýda maddesinin benzer þekilde deðerlendirilmesinde fayda var.
Kahvenin içinde birçok vitamin ve antioksidan olarak bildiðimiz maddeler bulunmaktadýr. Bunlarýn yararlarý tartýþmasýz olmakla birlikte aþýrý kahve tüketiminin de uykuyu bozduðunu bilmekteyiz. Uyku bozukluðu da birçok hastalýðýn ve yaþam kalitesinin bozulmasýna neden olduðu da aþikardýr. Kararýnda olmak kaydý ile kahvenin hem keyif verici hem de saðlýklý bir madde olduðunu söylemekte ise sakýnca olduðunu sanmýyorum.
Prof. Dr. Mehmet Zülküf Önal kimdir?
Diyarbakýr’da 1965 yýlýnda doðdu. Üniversite eðitimini Hacettepe Üniversitesi Týp Fakültesi’nde tamamladýktan sonra ihtisasýný Akdeniz Üniversitesi Týp Fakültesi’nde Nöroloji Anabilim Dalýnda yaptý. Akdeniz Üniversitesi Týp Fakültesi’nde 2000 yýlýnda doçent unvanýný, 2007 yýlýnda da Ankara Ufuk Üniversitesi Týp Fakültesi’nde profesörlük unvanýný aldý. Akademik nörofizyoloji çalýþmalarýndan dolayý, Klinik Nörofizyoloji Yan Dal Uzmanlýðýný da almýþtýr. Askerlik Hizmetini Ankara GATA Nöroloji Kliniðinde yaptýktan sonra, bir süre ABD’de Massachusetts Üniversitesi’nde birçok deneysel çalýþma yaptý. Ankara LIV Hospital'da tam zamanlý olarak çalýþmaya devam etmektedir.
Ulusal ve uluslararasý dergilerde bilimsel makaleleri, bilimsel toplantýlarda sunulan pek çok sayýda bildirisi var. Ulusal ve uluslararasý çeviri ve orijinal kitap ve kitap bölümleri de yer alýyor. Türk Nöroloji Derneði Yeterlilik Yürütme Kurulu Üyesi olarak çalýþýyor. Ayný zamanda Türk Nöroloji Dergisi ve Türk Beyin Damar Hastalýklarý Dergilerinde Bilimsel Danýþma Kurulu Üyesi’dir. Yaptýðý çalýþmalarla Birleþmiþ Milletler kriterleri doðrultusunda Türkiye’deki danýþman hekimler listesinde yer almaktadýr. Birleþmiþ Milletler bünyesinde WHO, UNDP, UNOPS, UNFPA ve UNICEF dahil olmak üzere tüm kuruluþlarýn personellerine ihtiyaç halinde saðlýk bilgisi ve saðlýk hizmeti sunmaktadýr.
esraoz.com
https://twitter.com/fesraozhttps://www.instagram.com/fesraoz/
