Multipl skleroz ve nöromiyelitis optika hastalarý için COVID-19 aþýsý hakkýnda bilgilendirme
Multipl skleroz (MS) ve nöromiyelitis optika (NMO) hastalarý COVID-19 aþýsý olabilir mi?
Evet, olabilirler. Hatta “hastalarýn da saðlýklýlar gibi aþý olmalarý gereklidir” demek daha doðrudur. Bunun nedeni COVID-19 enfeksiyonunun ortaya çýkardýðý, içinde ölüm de olan týbbi riskin, aþýlarýn ortaya çýkarabileceði týbbi risklere göre çok daha yüksek olmasýdýr.
Diðer nörolojik hastalar aþý olabilir mi?Yukarýda söylenen durum diðer nörolojik hastalýklar için de geçerlidir.
COVID-19 aþýsý olan MS ve NMO hastalarýnda ne gibi yan etkiler izlenmektedir?Bu sorunun yanýtý henüz tam olarak kesinlik kazanmamýþtýr. Bunun nedeni, aþý çalýþmalarýna alýnan hastalarýn kaçýnýn MS veya NMO hastasý olduðunun bilimsel yayýnlarda henüz bildirilmemiþ olmasýdýr. Ancak, saðlýklý bireylerde COVID-19 aþýsý sonrasýnda izlenen allerjik olaylar, kas aðrýsý, ateþ ve kýrgýnlýk gibi yan etkilerin MS hastalarýnda daha sýk olarak ortaya çýkmasý beklenmemektedir.
Bilimsel çalýþmalar bazý aþýlarýn nadiren MS ataklarýný tetikleyebileceðini göstermektedir. Bu nedenle, COVID-19 aþýsý sonrasýnda ataklarýn tetiklenebilme riski mevcuttur. Bu riske raðmen, COVID-19 enfeksiyonuyla izlenebilecek sorunlarýn çok daha aðýr olmasý nedeniyle, MS hastalarýnýn da herkes gibi aþýlanmasý önerilmektedir.
Hangi marka COVID-19 aþýsý olmalýyým?Bu sorunun yanýtý henüz net deðildir.Aþýlarýn yeterli miktarda üretim ve daðýtýmýnýn önümüzdeki 12 ayý alabileceði öngörülmektedir. Bu nedenle, þu aþamada hastalarýn temin edilebilen ilk aþýyý olmalarý akýlcý görülmektedir.
Kullandýðým tedavi ile COVID-19 aþýlarý etkileþir mi?COVID-19 aþýlarý kullandýðýnýz tedavinin etkisini deðiþtirmez. Ancak, kullandýðýnýz tedavi COVID-19 aþýsý ile hedeflenen antikor oluþumunun etkinliðini düþürebilir. Bu durum özellikle kortizon, azatioprin, okrelizumab, rituksimab, fingolimod, alemtuzumab, siklofosfamid ve kladribin alan hastalar için geçerlidir. Bu tedavilerin aþýlarýn yan etki riskini artýrmasý beklenmemektedir. MS ve NMO hastalarýnda kullanýlan diðer tedavilerin ise aþýlarýn etkinliðini düþürmesi söz konusu deðildir.
MS’in aþýsý mý bulundu?Uzun yýllardan beri MS’in tedavisi ile ilgili birçok bilimsel çalýþma yapýlmaktadýr. Bunlarýn içinde aþý benzeri ilaçlar da mevcuttur. Halen hayvan deneyi düzeyinde olan bu tedavilerin insanlarda etkin olduðunun gösterilmesi, yýllar sürebilecek bir çalýþma süreci ile mümkün olabilecektir. Bu nedenle, sosyal ve yazýlý medyada “MS’in aþýsý bulundu” gibi sansasyonel baþlýklarla sunulan haberlerin gerçeði yansýtmadýðýný belirtmek isteriz. Geçmiþte hayvan deneylerinde çok etkin çýkan birçok tedavinin insan deneylerinde istenen sonuçlara ulaþamadýðýný akýlda tutmak gerekir.
16.1.2021
Prof.Dr.Murat Kürtüncü
http://norolojiklinigi.info/multipl-skleroz-ve-noromiyelitis-optika-hastalari-icin-covid-19-asisi-hakkinda-bilgilendirme/ 
