Ms ve Aşırı sıcaklar

Ms ve Sıcak havalar

Sıcaklık değişiklikleri multipl sklerozlu kişiler için sorun yaratabilir.

Bazı şarkı sözlerini hatırlayın: “bazen sıcaksın, bazen soğuk; bazen evet diyorsun, bazen hayır, bazen içeridesin, bazen dışarıda, bazen iyisin, bazen kötü .” Tanıdık geldi mi?

Yılın bu zamanı Kuzey Yarımküre’de insanlar üşümemek için kat kat giyinip çay içerek ısınmaya çalışırken, dünyanın diğer yarısında insanlar havuzlarda serinleyip plajların keyfini çıkarıyor.

Nerede olursanız olun, büyük ihtimalle şu anda aşırı sıcaklıklara maruz kalıyorsunuz, karlı ve adeta buz kesen bir havadan aşırı ısınmış iç mekânlara giriyor ya da kavurucu güneş ışığının altındayken birden klimalı ortamlara geçiyorsunuz.

Bu tür sıcaklık değişiklikleri herkes için zorlayıcıdır, ancak multipl sklerozlu kişiler için deyim yerindeyse her gün Sahra Çölü ile Sibirya arasında yapılan bu yolculuklar sorun yaratabilir.

Sıcaklık Dalgalarıyla Başa Çıkma

Isının MS’li insanları etkilediği ve semptomlarında kötüleşmeye neden olduğu yaygın olarak bilinmektedir.  Nitekim, 2011 yılında yapılan bir çalışma, MS’li insanların yarısından çoğunun sıcağa karşı duyarlı olduğunu göstermiştir.  Vücut ısısındaki en ufak artış (sadece 0.25 – 0.5°C); bazı insanlarda denge sorunları, halsizlik, yorgunluk veya görmede değişikliklere neden olabilir.

Aşırı ısıya bağlı bulanık görme gibi semptomların kesinlikle önlenmesi gerekmekle birlikte, neyse ki bu semptomlar genellikle geçicidir ve vücudunuz ısınız düştüğü zaman normale dönecektir.  Bu yalancı alevlenmeler genellikle ek sinir hasarına yol açmamaktadır.

Brrrr…Kış Soğukları

Düşük sıcaklıklar da daha seyrek olmakla birlikte MS’li insanlar için sorun yaratabilir.  Fransa’da MS’i yakından anlamak için yapılan çalışmada 191 MS’li hastanın 147’si (%77) sıcağa duyarlı olduğunu bildirirken, %20’si (%10) soğukta hastalıklarının kötüleştiğini bildirmiştir.  Hatta on dokuz kişinin semptomları sıcakla birlikte düzelme göstermiştir.

Kış havası MS semptomlarını iki farklı şekilde etkileyebilir, yani bir semptomda geçici bir düzelme sağlarken, başka bir semptomu kötüleştirebilir.   Kışın MS’li hastalarda duyusal semptomlar veya mobilite sorunları görülebilir.  Spastisite ve sertliğe ek olarak düşük sıcaklıklar ve kış havası yorgunluk artışı ve depresyona neden olabilir, ancak bunlar aynı zamanda yorucu mobilite sorunlarından kaynaklanabilir veya yetersiz gün ışığı alımıyla ilişkili olabilir.

Bazı MS’li hastalarda aynı zamanda Raynaud sendromu adı verilen bir durum görülmektedir, bu sendromda el ve ayak parmaklarındaki kan dolaşımı oldukça yavaşlar ve bu durum soğuğa tepki olarak renk değişikliği, ağrı ve uyuşukluğa neden olur.  Bazı hastalarda ise MS kucaklaması (hug) görülebilir.  Bu, kaburgalar arasındaki küçük kasların spazmından kaynaklanan, göğüs ve karın bölgesi etrafında hissedilen sıkışma hissidir, bazı durumlarda sadece rahatsızlık hissi verirken, bazen ağrılı olabilir.

Semptomları ısıyla kötüleşen hastalarda olduğu gibi soğuğun neden olduğu veya artırdığı semptomlar da vücudunuz ideal ısısına döndüğü zaman ortadan kalkacaktır.  Soğuğa karşı duyarlılık daha az bilinen ve hakkında daha az konuşulan bir durum olmasına rağmen, düşük sıcaklıklarda multipl skleroz semptomlarınızda kötüleşme yaşıyorsanız, yalnız değilsiniz.

Peki ne yapmak gerekiyor?

Elbette hepimiz rahat ettiğimiz sıcaklıklarda bulunmaya çalışırız.  Yaz sıcağı MS’inizin alevlenmesine neden oluyorsa, vücudunuzu serin tutmak için birtakım önlemler alabilirsiniz. Bunlar arasında soğuk içecekler tüketme, soğuk duş alma (ancak bunu acele etmeden ısıyı yavaşça düşürerek yapın) veya klimalı ortamlarda bulunma (Kutup havası yaratmaksızın makul bir şekilde soğutulan ortamlar) sayılabilir.

Ayrıca piyasada pasif veya aktif soğutucu giysiler gibi daha sofistike çözümler mevcuttur.  Sıcağa duyarlı insanların aşırı ısınmadan kaçınması gerekir, ancak bunu bahane göstererek bütün bir yazı kanepenin üzerinde geçirmeyin! Sıcağa duyarlı insanlar da egzersiz yapabilir, örneğin havuzda yüzebilir, su aerobiği yapabilir ve hatta suda kondüsyon bisikleti kullanabilir.

Öte yandan multipl skleroz semptomları soğukla birlikte ortaya çıkan insanların da kışın dikkatli olması gerekir.  Soğuk sizin için bir sorun teşkil ediyorsa, sık sık sıcak yiyecek ve içecekler tüketin ve deyim yerindeyse lahana gibi giyinin, yani aşırı sıcak bir odaya girdiğinizde dahi ideal vücut ısınızı korumak için birkaç kat giyinin.

Burada önemli nokta şu: yapmanız gerekenleri abartmayın. Evinizi saunaya çevirmeyin ya da kendinizi buz banyosuna sokmayın.  Ve MS kişinin soğuk veya sıcak algısını değiştirebileceği için, buz torbalarını veya ısı pedlerini kesinlikle doğrudan derinize temas edecek şekilde bırakmayın. Sıcak su torbasını kullanırken yanmak istemezsiniz.  Özetlemek gerekirse: Ne üşüyün, ne de terleyin!